معاونت فرهنگی-تبلیغی مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران

موضوعی كه اطلاع آن بر محدث لازم است، دانستن القاب و كناى ائمه علیهم السلام است چه آنكه روات در بيشتر احاديث، از ائمه بكنيه يا لقب نام برده ‏اند.

من یادگار روزهای خاک وخونم
من یادگار چهره های لاله گونم
من تشنگی را در حرم احساس کردم
یاد دو دست خونی عباس کردم

دوران امامت آن حضرت، با یکی از سیاه‏ترین ادوار تاریخ اسلام همراه بود . بعد از حادثه دل‏خراش عاشورا و پس از انعکاس این خبر در سراسر کشور اسلامی، رعب و وحشت‏شدیدی بر جامعه حکم فرما شد و برای مردم مسلم گردید که یزید، پس از کشتن فرزند رسول خدا، که از قداست و عظمت‏بالایی برخوردار بود و به اسیری بردن زن و فرزندان او، از هیچ ظلم و جنایتی دریغ نخواهد کرد

تلاشهای روشنگرانه امام سجاد علیه السلام و حضرت زینب سلام الله علیها در شام موجب شد که یزید نتواند بیش از چند روز خاندان پیامبر (صلی الله علیه وآله) را در مرکز خلافت خود نگهدارد از این رو، پس از سخنرانی امام سجاد (علیه السلام) در حضور انبوه مردم، تغییر موضع داد و علاوه بر آنکه رفتار خود را نسبت به اسرا عوض کرد، گناه فاجعه ی کربلا را بر عهده «عبیدالله بن زیاد» انداخت و گفت:
خدا لعنت کند ابن مرجانه را که (با ارتکاب چنین جنایتی) مرا نزد مسلمانان مبغوض گردانید و تخم دشمنی مرا در دل آنان کاشت

هنگام ورود اسرا به «کوفه» گروه زیادی از کوفیان برای تماشا در مسیر اسیران گرد آمده بودند؛ ولی هنگامی که آنان را بدان وضع دیدند گریستند.
امام سجاد (علیه السلام) فرمود:
آیا شما بر حال ما می گریید؟ پس (عزیزان) ما را چه کسی کشته است

أَنَا ابْنُ مَكَّةَ وَمِنَى، أَنَا ابْنُ زَمْزَمَ وَصَفَا، أَنَا ابْنُ مَنْ حَمَلَ الرُّكْنَ بِأَطْرَافِ الرِّدَا، أَنَا ابْنُ خَيْرِ مَنِ ائْتَزَرَ وَارْتَدَى، أَنَا ابْنُ خَيْرِ مَنْ طَافَ وَسَعَى، أَنَا ابْنُ خَيْرِ مَنْ حَجَّ وَأَتَى، أَنَا ابْنُ مَنْ أُسْرِيَ بِهِ إِلى المَسْجِدِ الأَقْصَى، أَنَا ابْنُ مَنْ بُلِّغَ بِهِ إِلى سِدْرَةِ المُنْتَهَى، أَنَا ابْنُ مَنْ «دَنَا فَتَدَلَّى، فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى»، أَنَا ابْنُ مَنْ أَوْحَى إِلَيْهِ الجَلِيلُ مَا أَوْحَى.

اى مردم! هر كس مرا مىشناسد كه مىشناسد، هر كس مرا نمىشناسد بداند كه من على فرزند حسينم، همان كسى كه در كنار رود "فرات" نه براى انتقام و خون خواهى (بلكه به ناحق) سر بريدند،
من فرزند كسى هستم كه حريم او را هتك كردند، و اموالش را ربودند و دارايىاش را غارت كردند و خانواده او را اسير گرفتند. و همين افتخار براى ما بس!

امام زین العابدین علیه السلام در جواب كسي كه از ايشان درخواست نمود كه گريه نكند، فرمودند:
يعقوب پيغمبر 12 پسر داشت، يكي را خداوند از او جدا كرد، چشمانش از شدت گريه بر او سفيد و پشتش از غم و غصه خم شد در حالي كه مي دانست پسرش زنده است. [ولي من] در اطرافم پدر و برادر و عمو و 17 نفر از اهل بيتم را كشته ديدم. پس چگونه خون و اندوهم تمامي يابد

امام سجاد(علیه السلام)در شرايط سخت حکومت بنی امیه ، انسانى اهل عبادت بود كه مهمترين تاثير اجتماعيش در ايجاد پيوند مردم با خدا به وسيله دعا بود. شخصيتى كه همه مردم تحت تاثير روحيات و شيفته مرام و روش او بودند. بسيارى از طالبان علم راوى احاديث او بودند و از سرچشمه پرفيض او، كه برگرفته از علوم پيامبر(صلی الله علیه وآله)و على(علیه السلام)بود، بهره مى‏جستند.

ابان بن ابي عياش يا ابان بن فيروز، از يك خاندان اصيل ايراني است و ايراني بودنش، از نام پدرش، فيروز پيداست.

ابان از مردمان فارس و استان شيراز است. پژوهشگر بزرگ، انصاري زنجاني كه دربارة ايشان بررسي‌هاي فراواني انجام داده است،